88 procent van de corporaties wil een actieve rol spelen om de tekorten op de zorgvastgoedmarkt terug te dringen

Groot aandeel van de corporaties heeft zorgvastgoed in bezit

Uit onderzoek van Capital Value op basis van de dPi data (2019) blijkt dat alle woningcorporaties samen zo’n 86.000 intramuraal zorgwoningen in eigendom hebben. Dit komt overeen met 3,3% van de totale portefeuille en betreft eenheden voor verpleging & verzorging, geestelijke gezondheidszorg en gehandicaptenzorg. Circa 75% van alle woningcorporaties heeft intramuraal zorgvastgoed in bezit. De meeste van deze woningcorporaties (61%) hebben tot 500 eenheden in bezit. De 12 woningcorporaties die meer dan 1.000 intramurale eenheden bezitten zijn zelfs goed voor bijna 40% van alle intramurale eenheden in corporatiebezit. 

Zorgbehoevenden als doelgroep

Uit de enquête onder 30 woningcorporaties blijkt dat 86% van de woningcorporaties zorgbehoevenden als doelgroep van hun portefeuille ziet. Alle ondervraagde woningcorporaties gaven aan dat seniorenwoningen onderdeel zijn van hun portefeuille. Senioren worden een steeds belangrijkere doelgroep voor woningcorporaties. Corporaties worden in hoog tempo geconfronteerd met de gevolgen van de vergrijzing in Nederland. Naar verwachting is in 2030 ruim de helft van de huurders van corporaties 65-plus. Dit vraagt om aanpassingen in de bestaande voorraad om huurders de mogelijkheid te bieden zo lang mogelijk thuis te blijven wonen. Daarbij blijft de prioriteit hoog om nieuwe sociale seniorenwoningen toe te voegen. 

Corporaties hebben het thema dan ook hoog op de agenda staan. Meer dan de helft van de ondervraagde woningcorporaties (58%) geeft aan dat zorgvastgoed in de afgelopen 5 jaar een belangrijkere rol binnen de organisatie en portefeuille heeft gekregen. Dit blijkt bijvoorbeeld uit het aanpassen van verouderde eengezinswoningen naar seniorenwoningen of levensloopbestendige woningen, het realiseren van kleinschalige zorgcomplexen en het aangaan van samenwerkingen met zorginstellingen. 

Lokale woonzorgvisie

De tekorten in de sector zijn aanzienlijk. Er moeten volgens ABF Research de komende twintig jaar 400.000 woningen bijkomen die geschikt zijn voor ouderen via woningaanpassingen en via nieuwbouw. De capaciteit van verpleeghuizen moet in de komende 20 jaar met 123.000 plaatsen uitgebreid worden, volgens onderzoek van TNO. Hierbij komt dat de financiële marges in de hele zorgsector verder blijven dalen. Dit betekent dat het voor zorginstellingen ook steeds moeilijker wordt om zelf de bouwopgave op te pakken. Uit eerder onderzoek van Capital Value bleek dat corporaties bereid zijn te investeren in de courantheid en toekomstbestendigheid van zorgvastgoed, maar dat de expertise niet altijd aanwezig is om te bepalen in welke aspecten geïnvesteerd moet worden om dat doel te behalen. Om die reden besluiten corporaties veelal om de realisatie van nieuw zorgvastgoed uit te stellen of middels verkoop over te laten aan andere partijen. 

Samenwerking tussen lokale partijen is nodig om tekorten terug te brengen en concrete plannen van de grond te krijgen. Manon Kuipers, specialist zorgvastgoed bij Capital Value: “Door uitwerking van de toekomstige opgave op het gebied van wonen en zorg in een lokale woonzorgvisie, kunnen concrete afspraken gemaakt worden tussen corporaties, gemeenten en zorginstellingen. Huisvesting voor zorgbehoevenden en senioren maakt steeds vaker onderdeel uit van de lokale prestatieafspraken. Dit levert een belangrijke bijdrage aan het tot stand komen van passende huisvesting voor alle doelgroepen.”